Dąbki, gmina Darłowo
Nazwa niemiecka: Neuwasser
Nazwy przejściowe: Zbożyn, Nowa Warszawa
Pierwsza wzmianka: 1493
Dąbki – to nadmorska miejscowość uzdrowiskowa leżąca przy trasie Darłowo–Koszalin. Wieś należała do cystersów. Pierwsza wzmianka o niej mówi o sporach Darłowa i okolicznych wsi z opactwem cystersów w Bukowie Morskim.
Po wprowadzeniu reformacji na Pomorzu i likwidacji klasztoru cystersów bukowskich wieś znalazła się w domenie darłowskiej. Lista podatkowa z połowy XVII wieku wymienia w Dąbkach wójta, 25 rybaków i wytwórcę sieci rybackich. U Brüggemanna wymienionych jest 26 rybaków, wójt, 8 chałupników i nauczyciel. Rybacy łowili ryby głównie w jeziorze Bukowo i nie posiadali ziemi ornej.
W końcu XIX wieku powierzchnia wsi wraz z gruntami wynosiła 390 hektarów, mieszkało w niej 260 osób. W wiosce znajdowało się 46 domów.
W 1939 roku mieszkało tu 321 osób i znajdowało się 60 budynków. Powierzchnia Dąbek wraz z gruntami wynosiła 427 hektarów. We wsi istniała jednoklasowa szkoła, do której chodziło około 40 dzieci. Nowy budynek powstał w 1880 roku. We wsi były także dwie karczmy z dużymi salami i sanatorium należące do berlińskiej kasy chorych.
Elektryfikacja wsi rozpoczęła się po I wojnie światowej. Od początku XX wieku obok rybołówstwa, które było głównym zajęciem ludności i rolnictwa we wsi rozwinęła się turystyka. Połowy odbywano zarówno na jeziorze bukowskim, jak również na morzu. Najwięcej było gospodarstw rolnych o powierzchni od 6 do 10 hektarów. W 1927 roku zbudowano szosę łączącą Koszalin z Darłowem, która przebiegała przez Dąbki.
Ewangeliccy mieszkańcy wsi uczęszczali do kościoła w Bukowie Morskim.
Wojska radzieckie wkroczyły do wsi 6 marca 1945 roku. Niemcy byli stopniowo wysiedlani, ostatni dopiero w 1957 roku.
Osadnicy polscy przyjeżdżali tu głównie z kieleckiego.
Po wojnie Dąbki stopniowo się zmieniały. W dalszym ciągu byli tu rybacy, ale charakter miejscowości zaczęli nadawać turyści. Stare Dąbki odchodziły w przeszłość.
Likwidowano dawne chłopskie i rybackie chaty. Na ich miejsce powstawały coraz to liczniejsze ośrodki wypoczynkowe, hotele, sanatoria. W dużej części nowe budowle, to charakterystyczne dla powojnia nieciekawe kwadratowe i prostokątne klocki z płaskimi dachami.
1 listopada 2007 roku miejscowość uzyskała status uzdrowiska. Leczy się tu choroby serca, reumatyczne i dróg oddechowych.
W centrum wsi zbudowano kościół. Budowę rozpoczęto w 1985 roku, a parafię i świątynię p.w. Matki Bożej z Góry Karmel erygowano w roku 1995.
We wsi działa szkoła podstawowa i gimnazjum, w nowych budynkach oddanych do użytku w 1997 roku. W szkole działa filia biblioteki gminnej z księgozbiorem liczącym około 8 tysięcy woluminów.
Ciekawa jest regionalna izba tradycji „Pamięć pokoleń”. Znajduje się w pensjonacie „Janusia” Jana Górskiego, zbieracza pamiątek przeszłości, pasjonata Dąbek i Pomorza.
Na co dzień Dąbki liczą około 300 stałych mieszkańców. W sezonie liczba wypoczywających tu po wielokroć przekracza tę wielkość.
Autor: Jan Sroka
Fundacja „Dziedzictwo” powstała w 1991 roku w Sławnie. Jej celem jest szeroko rozumiana ochrona zabytków archeologicznych Ziemi Sławieńskiej, a także ochrona krajobrazu kulturowego, którego częścią jest dziedzictwo archeologiczne.
Strona fundacji: archeo.edu.pl
