Sulechówko, gmina Malechowo
Nazwa niemiecka: Klein Soltikow
Nazwa przejściowa: Małe Sulechowo
Sulechówko, w przeciwieństwie do Sulechowa, które było wsią chłopską – było wsią dworską. Leży około 1 kilometra na wschód od Sulechowa. Powstało podobnie jak Sulechowo w średniowieczu.
W XIII stuleciu wieś należała do biskupów kamieńskich, a następnie do rodu von Virchewitz. Pod koniec XV stulecia znalazła się w rękach Hansa von Schlieffena. W końcu XVIII stulecia we wsi istniał folwark, 2 gospodarstwa chłopskie i 4 zagrodnicze. Stał także kościół, karczma i kuźnia. W rękach rodziny Schliefenów Sulechówko pozostawało do 1945 roku.
We wsi istniał kościół o rodowodzie średniowiecznym. Na jego miejscu w XIX wieku zbudowano w centrum wsi nową neogotycką świątynię z cegły na kamiennej podmurówce. Po 1945 roku stała się świątynią katolicką (poświęcenie nastąpiło 7 kwietnia 1946 roku).
Cmentarz przykościelny istniał najprawdopodobniej już w XV wieku. Służył pochówkom mieszkańców Sulechowa, Sulechówka i Lejkowa. Na początku XIX wieku cmentarz przykościelny rozbudowano w kierunku południowym.
Około 1840 roku w zespole folwarcznym zbudowany został pałac z parkiem krajobrazowym. W 1945 roku zespół dworski wraz z pałacem został zniszczony przez wojska radzieckie.
W 1928 r. majątek liczył 797 ha gruntów, a w 1939 – 914 hektarów.
Po 1945 roku częściowo zachował się park krajobrazowy, dziedziniec gospodarczy z gorzelnią oraz niektóre domy mieszkalne (czworaki). Dziś są to obiekty mocno zdewastowane i zmienione.
Cmentarz rodziny von Schlieffen wraz z mauzoleum założony został w 1 połowie XIX wieku. Zlokalizowano go na południe od zespołu pałacowo – parkowego.
Projekt mauzoleum wykonał jeden z najwybitniejszych niemieckich architektów Karl Schinkel, który był jednym z wybitniejszych twórców klasycyzmu w Prusach. Jest to budowla dwukondygnacyjna.
Część dolna, to krypta, w której umieszczano cynowe, ozdobne trumny. Część górna to kaplica, do której prowadzą kamienne schody. W krypcie umieszczano cynowe sarkofagi Schlieffenów przeniesione z krypty grobowej w kościele. Dziś zarówno cmentarz, jak i mauzoleom są poważnie zniszczone.
Wojska radzieckie zajęły wieś 2 marca 1945 roku. Ostatni Niemcy opuścili miejscowość dopiero w 1957 roku. Wieś zamieszkuje dziś około 200 osób.
Autor: Jan Sroka
Fundacja „Dziedzictwo” powstała w 1991 roku w Sławnie. Jej celem jest szeroko rozumiana ochrona zabytków archeologicznych Ziemi Sławieńskiej, a także ochrona krajobrazu kulturowego, którego częścią jest dziedzictwo archeologiczne.
Strona fundacji: archeo.edu.pl
